Schijnzelfstandigheid is een term die steeds vaker opduikt in de wereld van zzp’ers en opdrachtgevers. Maar wat houdt het precies in en waarom is het zo belangrijk? Het gaat om situaties waarin iemand werkt als zelfstandige, maar eigenlijk een verkapt dienstverband heeft. De Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) werd in 2016 ingevoerd om hier meer duidelijkheid over te geven en schijnzelfstandigheid te bestrijden. In deze blog leggen we uit hoe je een schijnzelfstandigheid check uitvoert en wat de Wet DBA hiermee te maken heeft. Bij DBAscan.nl helpen we bedrijven om DBA compliant te zijn, zodat jij zonder zorgen kunt ondernemen.
Schijnzelfstandigheid betekent dat een zzp’er in de praktijk niet echt als zelfstandige werkt, maar meer als een werknemer wordt behandeld. Denk aan situaties waarin een opdrachtgever bepaalt hoe, wanneer en waar het werk wordt uitgevoerd – een duidelijke gezagsverhouding dus. Ook als een zzp’er geen ondernemersrisico draagt of afhankelijk is van één opdrachtgever, kan dit een alarmsignaal zijn. De Belastingdienst ziet dit als een probleem, omdat het kan leiden tot ontduiking van premies en belastingen. Dit maakt een schijnzelfstandigheid check essentieel voor zowel opdrachtgevers als zelfstandigen om risico’s te vermijden.
De Wet DBA kwam in 2016 als opvolger van de VAR (Verklaring Arbeidsrelatie) om schijnzelfstandigheid aan te pakken. Het doel? Meer transparantie creëren over de arbeidsrelatie tussen zzp’ers en opdrachtgevers. Met deze wet wilde de overheid voorkomen dat bedrijven zzp’ers inhuren om kosten te besparen, terwijl ze eigenlijk werknemers zijn. Hoewel de handhaving van de Wet DBA sindsdien meermaals is uitgesteld, blijft het een belangrijk kader voor bedrijven. Bij DBAscan.nl helpen we bedrijven om DBA compliant te zijn en de regels correct toe te passen, ook in 2025.
Een schijnzelfstandigheid check begint met het analyseren van de arbeidsrelatie. Is er sprake van een gezagsverhouding, bijvoorbeeld omdat de opdrachtgever bepaalt hoe het werk wordt gedaan? Moet de zzp’er de klus persoonlijk uitvoeren, of kan hij iemand anders inschakelen? Krijgt hij een vast bedrag betaald dat lijkt op loon in plaats van een factuur als ondernemer? Daarnaast kun je modelovereenkomsten van de Belastingdienst gebruiken, maar deze moeten wel passen bij de praktijk. Tot slot: check of de zzp’er echt ondernemer is – heeft hij meerdere klanten en loopt hij risico? Met DBAscan.nl kun je deze check eenvoudig laten uitvoeren om zeker te zijn van een DBA compliant samenwerking.
Veel opdrachtgevers denken dat een modelovereenkomst genoeg is om aan de Wet DBA te voldoen, maar dat is een misvatting. Als de praktijk niet overeenkomt met die overeenkomst, biedt het geen bescherming. Een andere fout is het negeren van de gezagsverhouding, bijvoorbeeld door een zzp’er vaste werktijden op te leggen. Ook zien we vaak dat bedrijven niet goed documenteren hoe de samenwerking eruitziet, wat risico’s oplevert bij een controle. Door deze valkuilen te vermijden en een grondige schijnzelfstandigheid check te doen, voorkom je naheffingen en boetes.
Schijnzelfstandigheid voorkomen begint met inzicht in je arbeidsrelatie en een goede schijnzelfstandigheid check. De Wet DBA biedt handvatten, maar vraagt ook om eigen verantwoordelijkheid van zowel zzp’ers als opdrachtgevers. Door de regels serieus te nemen, voorkom je onaangename verrassingen van de Belastingdienst. Bij DBAscan.nl helpen we bedrijven om DBA compliant te zijn, zodat jij je kunt focussen op je core business. Twijfel je over je situatie? Neem contact op met een expert of bezoek DBAscan.nl voor een snelle check!
Meld je aan, we nemen binnen 1 werkdag contact met je op.