DBA staat voor Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties. Het is een wet die in 2016 is ingevoerd om de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en zzp'ers (zelfstandigen zonder personeel) duidelijker te maken. Het doel van de DBA-wetgeving is om schijnzelfstandigheid tegen te gaan en echte zelfstandigen te beschermen. De wet vervangt de oude VAR-verklaring (Verklaring Arbeidsrelatie) en legt meer verantwoordelijkheid bij zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer om de arbeidsrelatie correct te classificeren. Met de DBA-wet wil de overheid zorgen voor eerlijke concurrentie en bescherming van werknemersrechten.
De bouwsector staat voor specifieke uitdagingen als het gaat om de DBA-wetgeving. Met ongeveer 230.000 zzp'ers in de bouw, een verdubbeling in 10 jaar tijd, is de kans groot dat velen van hen als schijnzelfstandigen worden gezien. De bouwbranche kent veel verschillende arbeidsrelaties, van tijdelijke projectmedewerkers tot gespecialiseerde onderaannemers. Dit maakt het soms lastig om te bepalen of er sprake is van een echte zelfstandige of een werknemer. Bouwbedrijven moeten extra alert zijn op de juiste classificatie van hun arbeidskrachten om problemen met de Belastingdienst te voorkomen.
De DBA-wetgeving biedt bouwbedrijven verschillende voordelen. Ten eerste geeft het meer flexibiliteit in personeelsbezetting, wat cruciaal is in een sector die gevoelig is voor economische schommelingen. Bedrijven kunnen hierdoor makkelijker inspelen op pieken en dalen in de werkvoorraad. Daarnaast helpt het bij kostenbeheersing, omdat zzp'ers alleen worden ingehuurd wanneer er daadwerkelijk werk is. Tot slot biedt het toegang tot gespecialiseerde vaardigheden die niet altijd in vaste dienst nodig zijn, zoals specifieke technische expertise of tijdelijke projectmanagers.
Een groot risico bij het werken met zzp'ers in de bouw is schijnzelfstandigheid. Dit gebeurt als een zzp'er in de praktijk als werknemer functioneert, maar niet de bijbehorende rechten en bescherming geniet. De Belastingdienst zal vanaf 2025 strenger controleren op dit soort situaties. Bouwbedrijven moeten ook letten op aansprakelijkheid en verzekeringen, want bij ongelukken of fouten is het belangrijk dat duidelijk is wie verantwoordelijk is. Naleving van wet- en regelgeving is essentieel om boetes en naheffingen te voorkomen, die kunnen oplopen tot forse bedragen.
Voor een goede implementatie van de DBA-wetgeving is het opstellen van duidelijke modelovereenkomsten cruciaal. Deze moeten de arbeidsrelatie correct weergeven en voldoen aan de eisen van de Belastingdienst. Goede documentatie en administratie zijn onmisbaar om bij controles aan te tonen dat er correct gewerkt wordt. Het is belangrijk om alle afspraken, facturen en werkbeschrijvingen zorgvuldig te bewaren. Open communicatie met zowel opdrachtgevers als zzp'ers over de verwachtingen en verantwoordelijkheden helpt misverstanden te voorkomen en zorgt voor een soepele samenwerking binnen de kaders van de wet.
De verwachting is dat de handhaving van de DBA-wetgeving vanaf 1 januari 2025 zal worden aangescherpt. Dit betekent dat bouwbedrijven zich goed moeten voorbereiden op mogelijke controles. Er zijn ook trends in de arbeidsmarkt die invloed hebben op de toepassing van DBA in de bouw. Zo is er een toenemende vraag naar flexibele arbeidskrachten, maar ook een groeiende behoefte aan zekerheid en bescherming voor werkenden. Bouwbedrijven zullen moeten zoeken naar een balans tussen flexibiliteit en compliance met de wetgeving.
De DBA-wetgeving heeft grote impact op de bouwsector, met zowel kansen als uitdagingen. Het biedt flexibiliteit en toegang tot specialistische kennis, maar brengt ook risico's met zich mee op het gebied van schijnzelfstandigheid en naleving van regels. Bouwbedrijven doen er goed aan om zich grondig voor te bereiden op de aankomende strengere handhaving. Dit kan door modelovereenkomsten op orde te brengen, administratie nauwkeurig bij te houden en open te communiceren met alle betrokken partijen. Door proactief met DBA om te gaan, kunnen bouwondernemingen de voordelen benutten en de risico's minimaliseren.
Hoe kan ik een DBA check doen?
Er zijn veel partijen die een DBA check kunnen doen. In dit artikel leggen we uit hoe je dit kunt doen en wat je kunt verwachten.
DBA wet in de zorg: Wat je moet weten als freelancer en opdrachtgever
De DBA heeft als doel het tegengaan van schijnzelfstandigheid. Hier lees hoe het werkt en wat het betekent voor zzp'ers en opdrachtgevers in de zorg.