DBA wet in de zorg: Wat je moet weten als ZZP'er en opdrachtgever

De DBA heeft als doel het tegengaan van schijnzelfstandigheid. Hier lees hoe het werkt en wat het betekent voor zzp'ers en opdrachtgevers in de zorg.

De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) werd in 2016 ingevoerd ter vervanging van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR). Het hoofddoel van deze wet is het tegengaan van schijnzelfstandigheid door duidelijkheid te scheppen over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers. De DBA wet is vooral relevant voor sectoren met veel zzp'ers, zoals de zorgsector, waar de grens tussen zelfstandig werk en loondienst niet altijd helder is. Voor zorginstellingen en zorgprofessionals heeft de wet belangrijke implicaties voor hoe zij samenwerken en hun werk inrichten.

Belangrijke aspecten voor zorgprofessionals

Zorgprofessionals moeten rekening houden met enkele cruciale punten bij het werken onder de DBA wet:

  • Contracten en overeenkomsten moeten duidelijk aangeven dat er sprake is van zelfstandig werk.
  • Het is belangrijk voor meerdere opdrachtgevers te werken om echte zelfstandigheid aan te tonen.
  • Er komen extra administratieve taken bij, zoals het bijhouden van gewerkte uren en het maken van duidelijke werkafspraken.
  • Het gebruik van door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten wordt aangeraden.
  • Het kan verstandig zijn een in de DBA wet gespecialiseerde adviseur in te schakelen.

Huidige status en toekomstverwachtingen

Momenteel geldt er een handhavingsmoratorium tot 2025, waarbij de Belastingdienst zich vooral richt op voorlichting en advies. Vanaf 2025 wordt verwacht dat de handhaving strenger zal worden, met mogelijk meer controles en boetes bij overtredingen. Zorgprofessionals doen er goed aan de ontwikkelingen nauwlettend te volgen en zich voor te bereiden op eventuele veranderingen in de wetgeving.

Impact op de zorgsector

De DBA wet heeft een significante invloed op de arbeidsstatus van zorgverleners. Voorheen konden zelfstandigen in de zorg relatief eenvoudig opdrachten aannemen, maar nu worden arbeidsrelaties strenger gecontroleerd. Dit kan ertoe leiden dat de status als zelfstandige sneller wordt herzien, met directe gevolgen voor de werkstructuur van zorgprofessionals.

Gevolgen voor zorgorganisaties

Administratieve last

Zorgorganisaties worden geconfronteerd met een aanzienlijke toename van administratieve lasten onder de Wet DBA. Het correct documenteren van arbeidsrelaties met zelfstandigen is cruciaal geworden. Dit omvat het opstellen en bijhouden van gedetailleerde overeenkomsten en contracten om aan te tonen dat er geen sprake is van een dienstbetrekking.

Financiële gevolgen

De invoering van de Wet DBA kan financiële implicaties hebben voor zorgorganisaties. Mogelijke naheffingen door de Belastingdienst en boetes voor het niet naleven van de wet kunnen leiden tot onvoorziene kosten. Daarnaast kan het noodzakelijk zijn om hogere tarieven te betalen aan bestuurders om het risico van dienstbetrekking volledig uit te sluiten, wat een negatieve invloed kan hebben op de budgettering.

Zorgen in de GGZ-branche

De Nederlandse ggz heeft haar zorgen geuit over de impact van het opheffen van het handhavingsmoratorium in januari 2025. De branche benadrukt de onzekerheden en risico's die ontstaan voor de continuïteit van de zorg, omdat cruciale ggz-afdelingen sterk afhankelijk zijn van zzp'ers. Er wordt gevreesd dat strikte handhaving kan leiden tot duurdere detacheringsconstructies, afschaling van afdelingen of zelfs sluiting in extreme gevallen.

Actiepunten voor zorgprofessionals

Om zich voor te bereiden op de toekomstige handhaving van de DBA wet, kunnen zorgprofessionals de volgende stappen ondernemen:

  1. Kritisch beoordelen van huidige arbeidsrelaties en waar nodig aanpassen.
  2. Raadplegen van experts voor advies over compliance met de wet.
  3. Regelmatig controleren of nog steeds aan alle eisen wordt voldaan.
  4. Bijhouden van ontwikkelingen in wet- en regelgeving.
  5. Overwegen van alternatieve werkstructuren indien nodig.

Door proactief om te gaan met de Wet DBA en te kiezen voor betrouwbare partners bij de inhuur van zorgprofessionals, kunnen zorginstellingen flexibel én compliant blijven. Hoewel het een uitdaging vormt, biedt het ook kansen om het personeelsbeleid te verbeteren en de kwaliteit van zorg te waarborgen.

Veelgestelde vragen

De DBA wet (Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) is een Nederlandse wet die in 2016 werd ingevoerd ter vervanging van de VAR. Het doel is het tegengaan van schijnzelfstandigheid en het verduidelijken van arbeidsrelaties tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers.

De strikte handhaving van de DBA wet staat gepland om te beginnen vanaf 2025. Tot die tijd geldt er een handhavingsmoratorium waarbij de Belastingdienst zich vooral richt op voorlichting en het geven van advies.

Voor zorgprofessionals betekent de DBA wet dat ze duidelijk moeten kunnen aantonen dat ze als zelfstandige werken. Dit houdt in dat ze voor meerdere opdrachtgevers moeten werken, duidelijke contracten moeten hebben, en extra administratieve taken moeten uitvoeren.

Om te voldoen aan de DBA wet kunt u gebruikmaken van modelovereenkomsten goedgekeurd door de Belastingdienst, voor meerdere opdrachtgevers werken, uw administratie goed op orde houden, en regelmatig controleren of u nog aan alle eisen voldoet.

Als u niet aan de DBA wet voldoet, loopt u het risico dat de Belastingdienst uw arbeidsrelatie als een dienstverband beschouwt. Dit kan leiden tot naheffingen van loonbelasting en premies, en mogelijk boetes voor u en uw opdrachtgever.

Ja, u kunt nog steeds als zzp'er in de zorg werken onder de DBA wet. Het is echter belangrijk dat u duidelijk kunt aantonen dat u daadwerkelijk als zelfstandige werkt en niet in een verkapt dienstverband.

Het belangrijkste verschil is dat onder de DBA wet zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer verantwoordelijk zijn voor de juiste kwalificatie van de arbeidsrelatie, terwijl bij de VAR de verantwoordelijkheid vooral bij de opdrachtnemer lag.

Nee, u hoeft niet alle zzp'ers in dienst te nemen. Wel moet u ervoor zorgen dat de arbeidsrelatie met zzp'ers voldoet aan de criteria van zelfstandigheid volgens de DBA wet. Als dit niet het geval is, kan het nodig zijn om de werkrelatie aan te passen of te overwegen iemand in dienst te nemen.

U kunt op de hoogte blijven door regelmatig de website van de Belastingdienst te raadplegen, u aan te melden voor nieuwsbrieven van brancheorganisaties, en eventueel een adviseur te consulteren die gespecialiseerd is in de DBA wet.

Als u twijfelt, is het verstandig om uw situatie te laten beoordelen door een expert, zoals een belastingadviseur of jurist gespecialiseerd in arbeidsrecht. U kunt ook contact opnemen met de Belastingdienst voor advies of gebruikmaken van de tools op hun website om uw situatie te beoordelen.